معرفی رشته و گرایش ارشد هوا فضا

معرفی رشته هوافضا

رشته هوافضا از اواخر قرن نوزدهم میلادی و اوایل قرن بیستم به وجود آمد اما جالب است بدانید از قرن هجدهم سر جورج کیلی مهندس انگلیسی تلاش های بسیاری برای پیشرفت صنعت هوافضا کرد. بسیاری از دانشمندان معتقدند او نخستین کسی است که توانست نیروهای پرواز را بشناسد. 
رشته مهندسی هوافضا یکی از رشته های پرطرفدار گروه ریاضی – فیزیک است و در تعداد محدودی از دانشگاه های کشور وجود دارد. 
علت ایجاد رشته مهندسی هوافضا تربیت متخصصان و مهندسانی است که بتوانند با تکیه بر دانش و مهارتی که در دانشگاه می آموزند به طراحی، ساخت، هدایت، ناوبری و مراقبت، تجهیز و ارتباطات، و آزمایش هواپیما و فضاپیما و طراحی و ساخت وسایل پرنده اعم از هواپیما و فضاپیما بپردازند که هدف اصلی این رشته نیز هست.
دانشجویان رشته مهندسی هوافضا می آموزند تا عموما از فناوری ها و تکنولوژی های جدید مثل رایانه ها و نرم افزارهای طراحی رایانه ای، روبات ها، لیزر و تکنولوژی های نوری، و ... در هوانوردی، سیستم های دفاعی، و اکتشافات فضایی در طراحی و ساخت وسایل پرنده استفاده می شود.
از جمله وظایف دانشجویان این رشته طراحی، تولید و نگهداری وسایل پرنده مثل هواپیماها و هلیکوپتر ها، فضاپیماها، شبیه سازهای پرواز، طراحی و توسعه سیستم های ارتباطی هواپیماها، طراحی و ساخت ابزار های هوانوردی، تحقیق، طراحی، و ساخت قسمت های مختلف و قطعات هواپیما مثل بال، بدنه، و ... به طوری که مصرف سوخت هواپیما بهینه شود، طراحی و ساخت ابزارهای هوانوردی آزمایش و تست وسایل پرنده در زمین و هوا، بررسی نتایج آزمایش ها، نظارت و بررسی فرودگاه نظارت و بررسی فرودگاه تشخیص نقص و آسیب هواپیماها و فضاپیماها و اصلاح و تعمیر آن هاست. رشته مهندسی هوا و فضا مناسب کسانی است که به مهندسی هوافضا و پرواز علاقه دارند. علاوه بر این آشنایی با کامپیوتر و نرم افزارهای کامپیوتری و تسلط به زبان انگلیسی فرصت های شغلی بهتری را در اختیار مهندسان هوافضا قرار می دهد.
مهم ترین نرم افزارهای رشته مهندسی هوافضا شامل ، و ... می شوند. دانشجویان رشته مهندسی هوافضا باید به روز و از پیشرفت های جهان در زمینه هوا مطلع باشند. همچنین دانش فنی در زمینه ساخت وسایل پرنده و توانایی حل مسائل ریاضی و محاسبات داشته باشند.

گرایش های رشته هوا فضا در کارشناسی ارشد

1. گرایش آیرودینامیک در کارشناسی ارشد هوافضا

 گرایش یک گرایش سیالاتی است که جریان هوا روی هواپیما و قطعات آن را بررسی می کند و به تحلیل جریان‌های پیچیده در اطراف اجسام پرنده می پردازد که نیروهای آئرودینامیکی لازمه آن است. این گرایش پرطرفدار ترین گرایش در میان دانشجویان مکانیک است و از ظرفیت بیشتری نسبت به دیگر گرایش های این رشته برخوردار است.
آیرودینامیک در دانشگاه های ایران اساتید نخبه و برجسته ای دارد که دکتر طیبی رهنی و دکتر سلطانی در دانشگاه شریف از مهمترین چهره های آیرودینامیک ایران هستند.

2.گرایش جلوبرندگی

گرایش جلوبرندگی بسیار نزدیگ به گرایش آیرودینامیک است و هر دو سیالاتی هستند. این گرایش در بعضی از دانشگاه های کشور در مقطع کارشناسی ارشد با عنوان گروه آیروپیشرانش شناخته می شود.
از جمله مواردی که در این گرایش به آنها پرداخته می شود می توان این موارد را نام برد
_ پرداختن به بخش موتور هواپیما و بخش های تولید کننده تراست یا نیروی پیشران
 _ مطالعه و بررسی سیستم‌های جلوبرنده اعم از موتورهای پیستونی، توربینی، راکت‌ها
_ نحوه تولید نیروی رانش در سیستم‌های جلوبرنده اعم از موتورهای پیستونی، توربینی، راکت‌ها
_بررسی هر بخش توربین گاز مثل خنک کاری، اتمایزرها، احتراق، توربین، کمپرسور، نازل و ناپایداری احتراق

3.گرایش دینامیک پرواز و کنترل

این رشته مشابه گرایش های کنترلی مکانیک است. به مطالعه و بررسی رفتار و حرکات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئرودینامیکی، هندسی و وزنی می‌پردازد. درواقع علم مکانیک پرواز به مطالعه و بررسی رفتار و حرکات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئرودینامیکی، هندسی و وزنی می‌پردازد. 

4. گرایش سازه های هوایی

گرایشی پرطرفدار که به مطالعه و بررسی سازه‌های هواپیما و دیگر وسایل پرنده می‌پردازد و هدف آن طراحی سازه‌هایی است که درعین استحکام کمترین وزن ممکن را هم داشته باشند. در این گرایش موضوعات جدیدی چون کامپوزیت مطرح می شود. وجود تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته در ایران چون تست شکست و تست کشش امکان تحقیق بیشتر دانشجویان این گرایش را مهیا میکند.

5. گرایش مهندسی فضایی

این گرایش در علم هوا وفضا جدید است و با توجه به جدید بودنش می توان به آن امیدوار بود. این گرایش به سامانه های فضایی از جمله ماهواره برها و سیستم های درونی آن می پردازد. در این گرایش نرم افزارهای شبیه سازی ترکیبی از نرم افزارهای محاسباتی و نرم افزارهای گرایش مکانیک پرواز است.

تشابهات مهندسی هوافضا با مهندسی مکانیک

می توان مهندسی هوافضا را یکی از زیرمجموعه های مهندسی مکانیک دانست که با گسترش و توسعه خود، از مهندسی مکانیک منشعب شده است. با وجود این رشته مهندسی هوافضا بسیار به گرایش های رشته مهندسی مکانیک مثل گرایش سیالات، کنترل و جامدات نزدیک است. چراکه حوزه فعالیت مهندس هوافضا فقط به ساخت و تولید ماشین ها و وسایل پرنده مثل هواپیماها محدود نمی شود بلکه مهندسان هوافضا در خودروسازی نیز فعالیت می کنند. مثلا آیرودینامیک خودرو به آیرودینامیک هواپیما شبیه است و مهندسان هوافضا به کمک تونل باد و علم آیرودینامیک، خودروهایی با مصرف بهینه تر می سازند.
رشته مهندسی هوافضا از پردرآمدترین رشته ها به شمار می رود و بازار کار خوبی برای دانشجویان رشته مهندسی هوافضا وجود دارد.

بر فرهیختگانی که این مطلب را می خوانند واضح است که برای کسب مهارت در رشته مهندسی هوافضا دانشجویان نباید تنها به دروس و واحد های دانشگاهی بسنده کنند و در کنار درس های دانشگاهی، به کسب مهارت و کارآموزی و مطالعه مقالات و منابع به روز بپردازند. در کشورهای با ثروت بالا این رشته کارآمد تر است زیرا نیازمند سرمایه گذاری زیاد است و در کشورهایی رونق دارد که به این بخش رسیدگی می شود. در ایران هم این رشته رشته ای نوپاست و هنوز کاملا جای پایش محکم نشده است. به همین دلیل بعضی صنایع هنوز اطلاع چندانی از کاربردهای آن ندارند.. 
رشته مهندسی هوافضا در ایران رشته ای نوپاست و هنوز جای پای خود را محکم نکرده است. با وجود این بازار کار خوبی به دلیل نوپا بودن مهندسی هوافضا دارد.
غالبا در ایران صنایع هوافضا در بخش دولتی به همین دلیل شناخت دقیق این رشته در انتخاب درست آن به ما کمک می کند. غالبا در ایران صنایع هوافضا در بخش دولتی و یا نیمه دولتی وجود دارد و فارغ التحصیلان مهندسی هوافضا می توانند در صنایع و موسسات تحقیقاتی هواپیمایی، موشکی، و ماهواری مشغول به کار شوند. صنایعی چون ساخت هواپیماها و هلیکوپترها، فضاپیماها، موشک ها و سلاح ها، تولید شبیه سازهای پرواز، فرودگاه ها، تولید ابزار و قطعات پرواز بازار کار مهندسان هوافضا را تشکیل می دهد. حتی مهندسان هوافضا می توانند در صنایعی که مستقیما با هوافضا ارتباطی ندارند مثل خودروسازی، کشتی سازی، صنایع نفت و گاز، نیروگاه ها، و ...مشغول به کار شوند یا در بخش ها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه ها یا بخش تحقیق و توسعه (R and D) موسسات مرتبط یا صنایع هوافضا مشغول به کار شوند.